فصل ششم کتاب قدرت تندخوانی
راز و رمز تندخوانی را کشف نمایید؟ چگونه می توانیم تندخوانی را تقویت کنیم؟
فصل ششم
تندخوانی خود را تقویت کنید
این فصل به کشف مهارتهای تندخوانی به ویژه تقویت مهارتهای
زیر در شما خواهد پرداخت:
• قدرت تمرکز
• توانایی در تورق کردن و مرور اطلاعات
• توانایی یادگیری تحت تاثیر محیط
افزایش تمرکز
بر اساس
تجربه ای که از آموزش و انجام سخنرانی در سراسر دنیا دارم، 9/99در صد مردم
دوره هایی از تمرکز ضعیف را در زندگی خود تجربه می کنند و از آن رنج می
برند.
بسیاری از مردم می گویند گاهی به جای پرداختن به کارها و و ظایف
شان خود را سرگرم خیالبافی می بینند، این یک اتفاق خوب و کاملا طبیعی است.
خیالبافی بطور طبیعی هر 30 تا 40 دقیقه رخ می دهد و روشی است که مغزتان
برای استراحت و تنفس دارد، تا آنچه آموخته است جذب کند.
اگر این موضوع
ذهن تان را مشغول کرده است، بدانید که در چنین لحظاتی عملا تمرکزتان را از
دست نداده اید، بلکه فقط روی موضوعات جالب توجه دیگری به ای موضوع اصلی خود
تمرکز کرده اید: گربه روی صندلی، صدای زنگ تلفن، پخش قطعه ای موسیقی از
رادیو، یا کسی که در خیابان در حال قدم زدن است از جمله ی این خواس پرتی
هاست.
مشکل در قدرت تمرکز شما نیست، بلکه به جهت و کانون آن تمرکز مرتبط است.
وقتی
که شما در هنر تمرکز کردن استاد می شوید، کل دستگاه چشم/ مغز شما مثل لیزر
عمل می کند و دارای یک توانایی فوق العاده در تمرکز و جذب اطلاعات می شود.
بخش بعد نگاهی دارد به برخی آفت های رایج تمرکز و پیشنهاد تعدادی از
شیوه هایی که به شما کمک خواهند کرد تا دوباره تمرکز خود را بدست آورید:
علل تمرکز ضعیف
موانع و مشکلات واژگانی
یک
تندخوانی کارآمد و سریع به جریان هموار و یکدستی از اطلاعات متکی است، به
نحوی که در درک، وقفه ی چندانی ایجاد نشود. مکث هایی که برای نگاه کردن به
کلمات، یا تامل در آنها ایجاد می شود، تمرکز را مختل و درک شما را از کل
مطلب کند می سازد. اگر هنگام مطالعه با کلمه ای مواجه می شوید که آن را درک
نمی کنید، به جای این که فورا به آن نگاه کنید، زیرش خط بکشید و بعدا آنرا
بررسی کنید (اطلاعاتی که در فصل بعد در رابطه با تحلیل مجموعه ی واژگان
برنامه ریزی شده اند برای آن است که به شما کمک کند تا به مجموعه واژگان
خود مسلط شوید و بیاموزیدکه چگونه کلمات نا آشنا را "رمز گشایی کنید".
جهت آموزش کلیه فنون تندخوانی و روشهای تقویت تمرکز می توانید از نرم افزار تندخوانی و بسته آموزشی تندخوانی همچنین بسته آموزشی ویرا که کاملاً پیشرفته و تخصصی هستند و کلیه اصول مطالعه و افزایش سرعت خواندن را آموزش می دهند استفاده نمایید.
موانع ادارکی
اگر واقعا از عهده درک مفاهیمی که آنها را مطالعه می کنید برنمی آیید، پس در تمرکز دچار مشکل خواهید شد. برای عبور از مانع، یکی از تکنیکهای صفحات 52-53 را به کار ببرید و همچنین از شیوه های نگاه اجمالی و تورق کردن به عنوان راه هایی برای مطالعه ی چند جانبه مطالب استفاده کنید، تا این که این مفاهیم برای تان جا بیفتد.
سرعت نامناسب خواندن
بسیاری
از مردم معتقدند (چون این گونه آموزش دیده اند) که خواندن چیزها به آرامی و
با دقت، به درک مطلب کمک خواهد کرد.ئ چنین روشی در واقع ثمر بخش نخواهد
بود و به مغزتان هم کمکی نمی رساند، آرام خواندن در واقع فعالیت مغز را هم
کند می کنکد. برای بررسی این موضوع، سعی کنید جمله زیر را دقیقا به همان
شکلی که بیان شده است، (آرام و با دقت) بخوانید:
کارشناسان پی برده اند که برای درک، تندخوانی مطلب، بهتر زا خواندن آرام و کند آن است.
احتمالا
انجام این کار برای تان دشوار خواهد بود، زیرا مغز شما برای جذب اطلاعات
با چنین سرعت آهسته ای برنامه ریزی نشده است. هر گاه کلمات را سریع
بخوانید، معانی آنها هم فوری و سریع درک می شوند.
خواندن آرام و دقیق، مغزتان را تشویق کنید که آؤام و آرام تر بخواند در حالی که قدرت درک کمتر و کمتر می شود.
اکنون جمله ی زیر را بخوانید، این بار کلمات را به شکلی که گروه بندی شده اند، بخوانید:
کشف شده است که مغز انسان با کمک چشمانشان اطلاعات را وقتی که رد دسته های معنی دار گروه بندی می شوند، خیلی ساده تر جذب می کند.
افزایش
در سرعت خواندن، بطور خودکار به افزایش درک منجر می شود. اگر تکنیک های
تندخوانی این کتاب را به کار ببندید، مغز شما به تدریج این توانایی را کسب
خواهد کرد که در همان حال که مشغول خواندن هستید، کلمات را در گروه های
معنی دار دسته بندی کنید.
هنگامی که یاد گرفتید سرعت تان را با دامنه ی
خواندن تان هماهنگ کنید، آن گاه می توانید سرعت خواندن خود را کنترل کنید و
سرعت مناسب را انتخاب نمایید.
تمرکز ضعیف
یکی
دیگر از آفت های رایج تمرکز این است که به ذهن خود اجازه دهید بجای پرداختن
به کاری که در دست دارد، روی چیز دیگری متمرکز بماند. برای مثال شاید لازم
باشد برای جلسه ی فردا صبح یک گزارش مهم را بخوانید، اما ذهن تان درگیر
بچه های تان است یا به فکر مخالفت های همکارتان هستید یا نگرانی های مالی
دارید یا به رستورانی که قرار است فردا شب به آن جا بروید، فکر می کنید.
اگر
فکر می کنید آدمی هستید که به راحتی دچار حواس پرتی می شوید از شر رشته ی
افکاری که ذهن شما را منحرف می سازد و مانع دستیابی شما به هدف تان می شود
خلاص شوید. شاید حتی بخواهید لحظه ای مکث کنید و برای متمرکز ساختن
حواستان؛پ، اهداف روزمره ی خود را یادداشت کنید.
سازماندهی ضعیف
سازماندهی ضعیف، مشکل شایعی است که در نتیجه ی آن از نشستن و چیزی خواندن، احساسی شبیه جنگ تن به تن به آدم دست می دهد. اقدام برای خواندن، مصادف است با آغاز حواس پرتی ها: مداد، فنجان، کاغذ یادداشت، عینک و ... ندارید. حواس پرتی های مداوم و همیشگی ایجاد انگیزه برای شروع مجدد را مشکل تر می سازد. راه حل این مشکل ساده است: از قبل برای مطالعه ی خود برنامه ریزی کنید. طوری که هر چیزی که لازم دارید کنار دستتان باشد، اهداف خود را دست یافتنی در نظر بگیرید و تنفسهای خود را مطابق با تکمیل آن اهداف و و ظایف برنامه ریزی کنید.
عدم علاقه
عدم
علاقه یا فقدان جذبه و گیرایی در متن، اغلب با سایر مشکلات مرتبط است. برای
مثال: موضوعات گیج کننده، کم داشتن واژگان تخصصی، اولویت های مغایر با هم،
نگرش منفی و سایر موانع تمرکز که در بالا فهرست شدند، از دلایل عدم علاقه
به شمار می روند. چنانچه تلاش کنید این موضوعات مرتبط به هم یکی پس از
دیگری حل کنید، کار با ارزشی کرده اید و در صورت لزوم روش منتقدانهء تند و
خشن را به کار گیرید.
از دست موضوعاتی که در تلاش برای مطالعه آنها
هستید، عصبانی شوید. این همان شیوه ای است که شما در بحث کردن با کسی که
نظرش مخالف شماست برای جلب توجه به کار می برید.
عدم انگیزه
عدم
انگیزه به نداشتن هدف مرتبط می شود. اگر علت خواندن چیزی را ندانید، آن گاه
ممکن است سخت بتوانید خود را برای علاقه مند کردن به خواندن آن تشویق
کنید.
اهداف خود را مرور کنید. این سخن واضح است، زیرا به محض اینکه
برایتان روشن شود که چرا باید این اطلاعات را کسب کنید، آنگاه بهتر خواهید
توانست آن کار را به سرانجام برسانید. به عقب برگردید و به نکاتی که در
صفحات 62-61 فهرست شده است، نگاه کنید . با استفاده از اصل سازماندهی و
علاقهء شخصی خود را با هدفتان هماهنگ سازید و از میان تکنیک های خواندن
هدفمند هر کدام را که ترجیح میدهید، به کار گیرید تا مطمئن شوید که هر چه
سریعتر میتوانید کار مطالعه خود را به پایان برسانید طوری که به بهترین شکل
هم بتوانیدآنرا گزارش کنید. البته اگر هدفتان دیگر برایتان اهمیت ندارد،
میتوانید چیز دیگری را برای خواندن انتخاب کنید!
توماس
جفرسون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا (1980) بود. که به خاطر هوش و
توانای اش در تندخوانی مشهور بود.راز موفقیت او در توصیه ای که به دیگران
می کرد نهفته بود: شما باید
بدانید:
کجا هستید ، چه کار می کنید ، ساعت چند است، آیا به برنامهء خود رسیده اید یا نه، اگر نه، چه قدر از آن عقب مانده اید؟
نکتهء
مهم صحبت او این است که تمرکز و برنامه ریزی کلیدهای رسیدن به موفقیت
هستند اگر آنها سر جایشان باشند و شما هم برای رسیدن به هدف متعهد باشید
چاره ای جز دقت و تمرکز کامل نخواهید داشت.
نگاه اجمالی و مرور
نگاه
اجمالی و مرور برای ترکیب همهء مهارت هایی که تا کنون در رابطه با خواندن
هدفمند کسب کرده اید با تاکیدی خاص بر حالت ذهنی تان طراحی شده اند: شیوه
ای که مغز شما بتواند به طور خودکار اطلاعات را به شکلی مقدماتی انتخاب
کند.
نگاه اجمالی و مرور توسط اکثریت تندخوان ها
مورد استفاده قرار می گیرد.
اگر نگاه اجمالی و مرور با تکنیک های خواندن هدفمند (فصل 5)
همراه شوند، بهبود می یابند.
برای افزایش یادگیری و تقویت حافظه خود می توانید از نرم افزارهای کاملاً تخصصی و پیشرفته : نرم افزار تقویت حافظه تاتات - بسته آموزشی تقویت حافظه ویرا استفاده نمایید.
نگاه اجمالی
نگاه
اجمالی مهارتی طبیعی است. شما از این مهارت هنگامی که برای پیدا کردن یک
چهره آشنا جمعیتی را از نظر میگذرانید یا هنگامی که در جاده برای پیدا کردن
مسیرتان به علائم راهنما توجه دارید استفاده می کنید. ما از این مهارت
هنگامی که به مجموعه ای از مطالب برای پیدا کردن مورد خیلی خاص از اطلاعات
نگاهی می اندازیم استفاده میکنیم. نگاه اجمالی در مقایسه با مرور
(Skimming) روش ساده تری است و معمولا هنگامی به کار می رود که به دنبال
مطالبی در یک متن نوشتاری می گردید: یک نام در یک دفترچه تلفن اطلاعات خیلی
خاص و مشخص در یک کتاب یا یک گزارش یا .....
مادامی که پیشاپیش بدانید
که دنبال چه هستید و از نحوهء طبقه بندی اطلاعات هم آگاه باشید ( برای مثال
به شکل الفبائی لیس شده اند یا موضوعی) استفاده از این تکنیک آسان خواهد
بود.
نگاه اجمالی روشی است که برای یافتن اطلاعاتی خاص به کار می رود.
مرور کردن
مرور
کردن در قیاس با نگاه اجمالی روش پیچیده تری است و به مهارت های خواندن
هدفمند که در فصل 5 توصیف شدند شبیه است. از این مهارت در کسب یک نمای کلی
از اطلاعات استفاده می شود به گونه ای که مضمون اصلی متن درک شود.
مرور مطالب به شکل کارآمد و موثر می تواند با سرعت تقریبی هزار کلمه در دقیقه به همراه دستیابی به یک درک کلی انجام شود.
مرور روشی است که برای کسب یک نمای کلی از مطالب مورد استفاده قرار می گیرد.
آیا نحوه نشستن شما راحت است؟
محیط شما بر میزان موفقیت شما در خواندن تاثیر خواهد داشت و احساس شما از سلامتی جسمانی تان توانایی شما را در جذب اطلاعات تحت تاثیر قرار خواهد داد. هرگاه احساس بدی داشته باشید خلق و خوی شما بر بازدهی تان تاثیر منفی خواهد گذاشت از طرف دیگر اگر در محیط خود احساس راحتی داشته باشید و در درون خود احساس رضایت کنید این حالت در روند خواندن و درکتان از اطلاعات جدید تاثیری مثبت خواهد داشت پس این بدان معناست که باید مطمئن شوید محیط کارتان در حد امکان نشاط آور و مثبت باشد.(عکس ص/66 طرز نشستن)
تعیین جا و میزان نور
بهترین نور برای خواندن و مطالعه نور طبیعی روز است بنابراین میز تحریر یا سکوی مطالعه خود را بهتر است کنار یک پنجره قرار دهید، در ماقع دیگر نور مصنوعی باید از بالای شانه هایتان و از سمت مقابل دستی که با آن مینویسید به صفحه بتابد روشنایی لامپ باید در حدی باشد که روی صفحه کتاب یا متن مورد مطالعه شما را روشن کند. اما نه آن قدر روشن که در تضاد شدید با نور بقیه اتاق قرار گیرد.
در دسترس بودن وسایل
برای اینکه مغزتان به شیوه ای راحت و دقیق کار کند بهتر است همه وسایل کار و کتابهای راهنما و مرجع را که ممکن است به آنها نیاز داشته باشید کنار دست خود قرار دهید. با این کار احساس آمادگی و آرامش به شما دست می دهد و بهتر می توانید روی کار خود تمرکز کنید.
راحتی جسمانی
اگر صندلی و مکان مطالعه شما بیش از راحت باشد ثمربخش نیست. زیرا در آن صورت بیشتر تمایل به خوابیدن خواهید داشت تا به تمرکز کردن! در حالتی مطلوب صندلی شما باید عمودی با پشتی صاف نه خیلی سفت و نه خیلی نرم باشد. صندلی شما باید راحتی شما را تضمین کند و شما را در وضعیت خوب و مناسبی قرار دهد.
ارتفاع صندلی و میز تحریر
ارتفاع صندلی باید در حدی باشد که ران های شما در حالت موازی با کف اتاق قرار گیرند: این وضعیت کاهش فشار بر استخوان های نشیمنگاه شما را تضمین می کند. به طور متوسط سطح میز تحریر شما باید 20 سانتی متر بالاتر از نشیمنگاه صندلی شما باشد.
فاصله چشم ها از صفحه مطالب خواندنی
فاصله طبیعی برای چشمهای شما از صفحه مطالبی که باید خوانده شوند تقریبا 50سانتی متر است. این فاصله کار دیدن گروهی از کلمات را برای چشمهایتان آسانتر می سازد(ص 61) و احتمال خستگی چشم یا سردرد را کاهش میدهد.
حالت نشستن شما
مطلوب این است که کف پاهایتان تخت روی زمین قرار گیرد و کمرتان در حالت صاف و قائم با کمی انحنا در پشتتان برای تثبیت این وضعیت باشد. اگر روی صندلی خیلی صاف بنشینید یا ولو شوید خودتان را خسته و فشار بیش از حد به پشتتان تحمیل میکنید. سعی کنید کتاب خود را آویزان کنید یا آنرا روی چیز دیگری قرار دهید تا حالت قرار گرفتن آن روی میز کمی ایستاده باشد نه کاملا تخت.
نشستن صحیح چند مزیت برای بدنتان دارد:
جریان هوا و خون را در مغزتان به حداکثر میزان خود می رساند زیرا در این وضعیت نای سیاهرگها و سرخرگهای شما بدون مانع کار مکنند.
جریان انرژی در ستون فقرات شما را بهینه می سازد و قدرت مغزتان را به حداکثر میرساند.
اگر
بدن شما در وضعیت آماده ای قرار گیرد آنگاه مغز شما پی میبرد که اتفاق
مهمی در حال وقوع است. (برعکس اگر در حالت لمیده بنشینید به مغز خود
میگویید که وقت خواب است!)
در حالت نشستن صحیح چشمان شما میتواد از هر دو دید مرکزی و دید جانبی تان استفاده کامل را بکند.(صفحه 24)
... سپس آغاز خواهیم کرد
ساعت را نگاه کنید
همه ما
دارای نقطه اوج وافت تمرکز هستیم و هریک از ما احتمالا ساعتهای مختلفی از
روز را برای خواندن و تمرکز کردن بهتر میدانیم. افرادی که بین ساعت 5 و 9
صبح بهتر کار میکنند چکاوک هستند و آنهایی که بیشترین بازدهی شان در بعد از
ظهر و شب است جغد می باشند. بین این دو گروه افرادی هستند که آخرین ساعات
صبح یا ساعات اولیه بعدازظهر برایشان مناسبترین ساعات مطالعه است.
بسیاری
از ما به یک الگوی رفتاری که طی دوران مدرسه یا دانش آموزی ما شکل گرفته
چسبیده ایم اکنون زمان کسب یک تجربه با ارزش و جدید است که ببینید آیا یک
الگوی جدید میتواند برایتان مفیدتر باشد.
به حداقل رساندن وقفه ها
به
حداقل رساندن وقفه های خارجی از یک سو و بی تابی برای مطالعه از سوی دیگر
به همان اندازه به حداقل رساندن مکثها هنگام خواندن مهم است. وقفه های
خارجی مثل تماسهای تلفنی یا سرگرمی شخصی(یعنی تنفس های غیر ضروری یا گوش
کردن به رادیو) دشمنان تمرکز و دقت هستند.
به طور مشابهی اگر نگران یک
امر خصوصی هستید یا در وضعیت ناراحت جسمانی میباشید دلمشغولی های شما با
عوامل موثر دیگر قدرت تمرکز و درک شما را کاهش خواهد داد.
راه حل
محیط مطالعه خود را محترم ومقدس بسازید و ترتیبی دهید که این محیط به طور کل برای این کار در نظر گرفته شود. ای بدان معنی است که تلفنتان را قطع کنید یا در صورت لزوم آنرا روی پیامگیر بگذارید موسیقی پخش کنید که به تمرکزتان کمک کند و محیط اطرافتان را فارغ از حواس پرتی و وسوسه نگه دارید (اگ در حال استفاده از کامپیوتر نیستید آنرا خاموش کنید تا به استفاده از اینترنت وسوسه نشوید.) همچنین اگر به لحاظ سلامتی و بهداشت در وضعیت خوبی باشید بهتر کار خواهید کرد. تمرین های منظم ایروبیک روش فوق العاده ای برای اکسیژن رسانی خون به مغز و قوی نگه داشتن بدنتان است.
چند نکته درباره خواندن:
به محیط بیرونی خود توجه کنید: این یک عامل مهم در کسب توانایی برای اجرای سطح مطلوبی از کار است.
کار کردن در ساعات مختلف روز را تجربه کنید ببینید کدام ساعت برایتان مناسبتر است.
مراقب خود درونی تان باشید خود را در حالت آرامش و هوشیاری و آماده برای کار ومطالعه نگه دارید.
ساعت کار و مطالعه خود را محترم و مقدس بشمارید و از هرگونه حواس پرتی های غیر ضروری اجتناب ورزید.
حالا
که محیط راحت و آرامی را برای مطالعه فراهم کرده اید در فصل بعد شیوه هایی
را برای بسط و گسترش مجموعه واژگانتان به شما معرفی خواهم کرد که با آن
دامنه توانایی های فکریتان نیز گسترش می یابد.
یادگیری اصول مطالعه و مهارتهای تندخوانی با نرم افزار تندخوانی
منبع: بزرگتربن و قوی ترین موسسه آموزش تندخوانی و تقویت حافظه در ایران
موفق و پایدار باشید